Shpesh më bëhet ndonjë version i kësaj pyetjeje: “Unë po jetoj me një narcizist dhe nuk dua të largohem. Çfarë duhet të di për ta bërë këtë marrëdhënie sa më të mirë? ” Shumica e njerëzve që më bëjnë këtë pyetje tashmë e dinë që këshilla standarde është “thjesht ik”. Ata tashmë kanë vendosur që gjithsesi ta provojnë lidhjen. Ata mund të jenë të dashuruar. Ata mund të kenë fëmijë së bashku. Besimet e tyre fetare mund t’i inkurajojnë ata të qëndrojnë me bashkëshortin e tyre dhe të bëjnë gjithçka që është e mundur për ta bërë marrëdhënien të suksesshme.

Unë e kam shkruar këtë artikull për të gjithë ata që nuk duan të largohen derisa të provoni gjithçka që është e mundur. Këtu janë bazat e asaj që duhet të dini për të qenë në një marrëdhënie me një shok që ka çrregullim narcisist të personalitetit.

Shënim: Unë po përdor termin “narcizist” këtu si një mënyrë e shkurtër për të përshkruar njerëzit që kanë bërë një përshtatje narciziste të një situate në shtëpinë e fëmijërisë. Asnjë mosrespekt nuk synohet. Fjala narcizëm përshkruan një model të të menduarit dhe sjelljes, jo një person.

Nëse jeni në një lidhje me një narcizist, gjërat do të shkojnë më mirë nëse dini tre gjëra themelore:

Çfarë do të thotë të jesh me një narcizist?
Çfarë është realisht e mundur dhe çfarë nuk është?
Ku janë kufijtë tuaj?

1. Çfarë do të thotë vërtet të jesh me një narcizist?

-Narcizistët janë përqendruar në rritjen e vetëvlerësimit 

Qëllimi kryesor në jetë i shumicës së njerëzve me çrregullim të personalitetit narcizist (ose përshtatje, siç preferoj t’i quaj ato) është rritja e vetëvlerësimit. Narcizmi mund të konceptohet si një çrregullim i rregullimit të vetëvlerësimit, në të cilin narcizistët janë vazhdimisht të pasigurt për statusin e tyre. Ata mund të duken shumë të sigurt për ju, por gjithmonë ekziston një dyshim i fshehur për vetëvlerësimin e tyre pas fasadës.

Në thelb, kjo do të thotë që rritja e vetëvlerësimit është përfundimisht më e rëndësishme për ta sesa ti mund të jesh ndonjëherë. Kur vetëvlerësimi i tyre bie, narcizistët kanë vetëm dy zgjedhje:

• Kalon në një depresion të bazuar në turp, që urren vetveten.
• Bëhen madhështor dhe insistojnë që ata janë të veçantë, të përsosur dhe të gjithëfuqishëm – ndërsa zhvlerësojnë njerëzit e tjerë si inferiorë ndaj tyre.

Natyrisht, ata zgjedhin këtë të fundit. Si personi më i afërt me ta, ka të ngjarë të ju zhvlerësojnë ju në mënyrë që të ndihen përsëri më të rëndësishëm. Një grua e mençur një herë më tha: “Kur ndihen të shëndoshë, ankohen për peshën tënde”.

• Narcizistët nuk kanë ndjeshmëri emocionale

Mungesa e ndjeshmërisë emocionale do të thotë që narcizistët nuk ndihen keq kur ju lëndojnë. Ata mund të mos e vërejnë as reagimin tuaj. Nëse e bëjnë, vështirë se do të kujdesen për to. Nëse ankoheni, ata do të mohojnë përgjegjësinë – “Ju jeni shumë të ndjeshëm”. Ose ata do të fajësojnë ty – “Nëse nuk do të ishe kaq budalla, nuk do të kisha nevojë të të korrigjoja kaq shpesh.”

Kjo do të thotë se ka shumë të ngjarë që gjatë marrëdhënies, ata të lëndojnë vazhdimisht ndjenjat tuaja, si aksidentalisht ashtu edhe me qëllim. Ju duhet të jeni të përgatitur për këtë pasi është një pjesë e pashmangshme dhe e pakalueshme e të qenit në një marrëdhënie me një narcizist.

• Narcizistët nuk kanë aftësinë për të parë veten dhe njerëzit e tjerë në mënyrë realiste

Narcizistët dështojnë në “marrëdhëniet e plota objektive”: “Marrëdhëniet e plota objektive” është aftësia për të parë njëkohësisht cilësitë e mira dhe të këqija të një personi dhe të pranojnë që të dyja ekzistojnë. Ky kapacitet normalisht zhvillohet gjatë fëmijërisë së hershme përmes kopjimit të prindërve tuaj dhe, më e rëndësishmja, përmes shikimit realisht dhe pranimit dhe dashurisë për atë që jeni nga prindërit tuaj, pavarësisht nga papërsosmëritë tuaja. Ky kapacitet mund të fitohet më vonë nëse personi me narcizisëm është mjaft i motivuar dhe ka psikoterapi të përshtatshme.

Pa “marrëdhënie të plota objektive”, narcizistët alternojnë midis dy pikëpamjeve ekstreme se si e shohin vetveten dhe njerëzit e tjerë: ose ata janë:

• Të veçantë, të përsosur, të plotfuqishme dhe me të drejtën (gjithçka të mirë), ose
• Plehra të padenja, me të meta, me defekt (gjithçka e keqe).

Ajo që do të thotë kjo për ju, për partnerin e tyre, është se ata nuk mund t’ju shohin ju në një mënyrë realiste dhe të qëndrueshme. Edhe ju jeni njësoj të përcaktuar ose “të veçantë” ose “të pavlefshëm”. Narcizistët mund të ju kualifikojnë juve ne një prej këtyre dy përcaktimeve alternative, në varësi të mënyrës se si ndihen ata në këtë moment.

Kjo gjë ka pak ose aspak të bëjë me ju. Në fillim të marrëdhënies, ata ka të ngjarë të të shohin si të përsosur, të pa të meta dhe të veçantë (gjithçka të mirë). Pastaj, ndërsa ata të njohin ty dhe fillojnë të shohin papërsosmëritë – që ne të gjithë kemi – dhe mënyrat se si ju ndryshoni nga shoku i tyre ideal i fantazisë, ata ka të ngjarë të kalojnë në të parit ju si një njeri me të meta të pandreqshme (të gjitha të këqija).

Lumturia është e përkohshme: Kjo mungesë e “marrëdhënieve të plota objektive” luan vetveten gjatë bashkëjetesës nga një moment në tjetrin. Kjo e bën çdo moment lumturie që ju të dy ndjeni sëbashku të përkohshëm dhe të brishtë. Është e lehtësisht e prekshme për tu ndërprerë papritur, sepse narcizistët janë kaq të mbindjeshëm dhe të paaftë për të ruajtur një imazh të qëndrueshëm, pozitiv për ju kur ndihen të zemëruar, të lënduar, të zhgënjyer ose të frustruar nga ju.

Çfarë është realisht e mundur dhe cfarë nuk është?

• Narcizistët nuk mund ta pranojnë kurrë fajin
• Narcizistët nuk kërkojnë falje
• Narcizistët nuk janë të gatshëm të reflektojnë dhë diskutojnë për zënkat e shkuara

Vendosi kufinjtë me partnerin narcizist dhe mos i lër t’i shkelin.

• Narcizistët nuk i respektojnë (madje as i vërejnë) kufijtë e njerëzve të tjerë
• Disa narcistë nuk e kanë problem të krijojnë edhe skena poshtëruese publike
• Abuzimi verbal mund të përshkallëzohet në abuzim fizik

Përfundimi: Nuk është kurrë e lehtë të jesh në një marrëdhënie me një narcizist. Sidoqoftë, do të shkojë më mirë nëse edukoni veten për atë që realisht mund të prisni, mësoni disa “këshilla” se si të merreni me sjelljen e keqe narciziste dhe vendosni qartë se ku janë kufijtë tuaj dhe jini të përgatitur t’i mbroni ato.

(Marrë nga revista Psychology Today)